Δεν ιδρώνει το αυτί κανενός;

Κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος στις δαπάνες για τη μεταφορά των μαθητών διαπιστώνει έρευνα του Ινστιτούτου Μεταφορών. Είναι χαρακτηριστικό πως σε κάποιες περιπτώσεις, με βάση τα 500 ευρώ ανά μαθητή, που προβλέπει ο νόμος, το κόστος ξεπερνά τα… 3.500 ευρώ ανά μαθητή το χρόνο.

Αναλυτικότερα, μόνο στους νομούς Πρεβέζης, Λευκάδας, Ημαθίας και Δωδεκανήσου το κόστος μεταφοράς ανά μαθητή «συμπλέει» με ότι λέει ο νόμος, δηλ. τα 500 ευρώ. Από εκεί και πέρα, μεταξύ 500-1.000 ευρώ κυμαίνεται το κόστος στους νομούς Λακωνίας, Ηλείας, Κορίνθου, Αττικής (πλην Αθηνών), Φωκίδας, Τρικάλων, Λάρισας, Πιερίας, Καστοριάς, Πέλλης, Θεσσαλονίκης, Σερρών, Ξάνθης, Ροδόπης, Χίου, Λασιθίου, Ηρακλείου, Χανίων, Ζακύνθου και Κέρκυρας. Από 1.000-1.500 στους νομούς Αργολίδας, Αχαϊας, Βοιωτίας, Φθιώτιδας, Μαγνησίας, Καρδίτσας, Άρτας, Ιωαννίνων, Κοζάνης, Φλωρίνης, Χαλκιδικής, Δρας, Έβρου, Λέσοβυ, Κυκλάδων, Κεφαλληνίας και Πειραιώς. Από 1.500-2.000 ευρώ στους νομούς Μεσσηνίας, Αιτωλοακαρνανίας, Εύβοιας, Κιλκίς και Ρεθύμνου. Από 2.000-2.500 ευρώ στην Αθήνα (!) και στους νομούς Αρκαδίας, Ευρυτανίας, Θεσπρωτίας και Σάμου. Στην κορυφή, με κόστος από… 3.500-4.000 ευρώ το χρόνο ανά μαθητή, βρίσκονται οι νομοί Γρεβενών και Καβάλας.

Αν υπολογίσουμε ότι τα αριθμητικά μεγέθη τα οποία δίδονται δεν αποτυπώνουν την πραγματική εικόνα αλλά ουσιαστικά μια εικόνα που σε καμία περίπτωση δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, τότε το συγκεκριμένο κατά κεφαλήν κόστος μεταφοράς των μαθητών αυξάνεται υπερβολικά. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν κατακόρυφα οι δαπάνες για τη μεταφορά των μαθητών με διάφορες εφευρέσεις, με επικαλύψεις, με δρομολόγια τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν έχουν σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και το κυριότερο σε όλο το νομό τα συγκεκριμένα δρομολόγια είναι στο σύνολό τους μισθωμένα, δεν έχει υπάρξει καμία ρύθμιση έτσι ώστε να μειώνεται το κόστος, αλλά αντίθετα λειτουργεί η μεταφορά των μαθητών σαν μια έμμεση επιδότηση στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων αφού ουσιαστικά χρησιμοποιούνται οι μισθωμένες μαθητικές γραμμές αντί των υποχρεωτικών δρομολογίων.

Δεν είναι τυχαίο πως οι επιθεωρητές που έχουν κάνει ελέγχους σε άλλες νομαρχίες μιλούν για μεταφορές πολυτελείας. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εξωφρενικό ποσό το οποίο θα πρέπει να θυμίσουμε ότι έφτασε σε τέτοιο τα τελευταία τέσσερα πέντε χρόνια. Ουσιαστικά δεν μιλάμε για διαγωνιστική διαδικασία αλλά κυρίως για αναθέσεις.

Ωστόσο παρά το γεγονός ότι έχουν αποκαλυφθεί σημεία και τέρατα, δεν ίδρωσε το αυτί κανενός και μιλάμε πλέον για καραμπινάτη υπόθεση διασπάθισης δημοσίου χρήματος.

Τώρα στη φάση που διανύουμε μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο η αρμοδιότητα παραμένει στις Περιφέρειες.

Από κει και μετά μεταφέρεται στους Δήμους και τα προβλήματα στο σύνολό τους θα κληθούν σ’ αυτή τη βάση να τα αντιμετωπίσουν οι Δήμοι ,οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ένα τέτοιο πρόγραμμα για όλο το νομό, αρχίζοντας σχεδόν από μηδενική βάση και αποφεύγοντας τις πιθανές παρανομίες που μέχρι τώρα είχαν γίνει δεύτερη φύση σε αυτούς τους διαγωνισμούς.

Είναι χαρακτηριστικό όμως ότι και οι Δήμοι έχουν να αντιμετωπίσουν δύο τρία καθοριστικά προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι με τις συγχωνεύσεις και τις καταργήσεις των σχολείων και το γεγονός ότι όλα αυτά δεν αποτυπώνονται πλέον σε κάποια απόφαση για να είναι δεδομένα δεν μπορούν να βγάλουν ασφαλή συμπεράσματα σε ότι αφορά μια μελέτη κίνησης. Δεν μπορούν  να γνωρίζουν ούτε τα δρομολόγια και πολύ δε περισσότερο δεν μπορούν να πάρουν  στοιχεία για τη μεταφορά των μαθητών. Αν η συγκεκριμένη διαδικασία δεν ξεκινήσει μέχρι το τέλος του μήνα που διανύουμε είναι αμφίβολο αν τελικά θα μπορέσουν να προλάβουν τις προθεσμίες για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες μίσθωσης, έτσι ώστε να υπάρχουν λεωφορεία στην αρχή της σχολικής χρονιάς.

Ένα δεύτερο στοιχείο είναι ότι για να εξελιχθεί νόμιμα η όλη διαδικασία θα πρέπει οι ίδιοι οι Δήμοι να παραπέμψουν την υπόθεση στις Περιφέρειες,  οι οποίες  και θα πρέπει να εκδώσουν σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις αποφάσεις τροποποίησης και καθορισμού δρομολογίων έτσι ώστε τις κρίσιμες ώρες να εξυπηρετούνται τα μαθητικά δρομολόγια και να πέσει το κόστος μεταφοράς κάθετα αφού σε τέτοια περίπτωση οι μαθητές πληρώνουν το 50% μιας και μεταφέρονται με τα δρομολόγια του ΚΤΕΛ.

Από κει και μετά σύμφωνα με τη νομοθεσία μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που είναι αδύνατη η μεταφορά τους με τα δρομολόγια μπορούν να προχωρήσουν σε μίσθωση λεωφορείων και αυτό κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες.

Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΜΕΤ, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συντελούν στις εξωφρενικές αποκλίσεις και το υπέρογκο κόστος για τη μεταφορά των μαθητών, μεταξύ των οποίων, η περιγραφή δρομολογίων χωρίς χιλιόμετρα -σε αρκετές περιπτώσεις ο τρόπος που υπολογίζονται τα χιλιόμετρα αμφισβητείται- n ανεπαρκής ή ανύπαρκτη αντιστοίχιση αριθμού μαθητών σε δρομολόγιο και κατεύθυνση, n περιγραφή δρομολογίων χωρίς αναφορά στη σχολική μονάδα και ο διαφορετικός τρόπος υπολογισμού του κόστους μεταφοράς σε κάθε -πρώην πλέον- Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Ανάμεσα σε όλα τα άλλα οι επικαλύψεις των δρομολογίων, οι μισθώσεις ακόμη και σε περιπτώσεις που υπάρχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις είναι θέματα τα οποία αναδεικνύονται μέσα από την συγκεκριμένη μελέτη, αποτυπώνοντας μια κατάσταση σύμφωνα με την οποία από τότε που πέρασαν τα μαθητικά δρομολόγια στην αρμοδιότητα της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης μιλάμε πλέον καθαρά για κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος.