Αιρετός Μονάρχης

Ο εκλογικός θρίαμβος του Τ. Ερντογάν στην πρόσφατη προεδρική αναμέτρηση στην Τουρκία ολοκληρώνει την περιοδολόγησή του στους κορυφαίους πολιτειακούς θώκους της χώρας.

Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης το 1994 έμεινε τέσσερις μήνες στην φυλακή επειδή εκστόμισε «βλάσφημους ισλαμικούς στίχους». Πρωθυπουργός από το 2003 και θεμελιωτής του «ΑΚΡ» ξεδόντιασε, σταδιακά αλλά μεθοδικά, το κεμαλικό (κύρια στρατιωτικό) κατεστημένο που κυριαρχούσε στην δημόσια ζωή της Τουρκίας από κρατικής της γένεσης, το 1923.

Επιβίωσε συνωμοσιών, πραξικοπηματικών σχεδιασμών και κάθε είδους υπονομευτικών δράσεων.

Χρησιμοποιώντας ως φενάκη μια διαδικασία εκδημοκρατισμού –στην ουσία μεταφοράς εξουσίας από τους αντιπάλους του προς το πρόσωπό του.

Όταν αισθάνθηκε πανίσχυρος έβαλε σε εφαρμογή την κρυφή ατζέντα, της θεσμικής ισλαμοποίησης του κράτους. Η επαναφορά της μαντήλας στον δημόσιο βίο, οι απαγορεύσεις οινοπνευματωδών ποτών και το αντιμεταρρυθμιστικό κύμα συνοδεύτηκαν από την στρατηγική του νεοθωμανισμού.

Η οποία επιταχύνθηκε από την στιγμή που έγινε σαφές πως οι ειδικές σχέσεις Τουρκίας – Ε.Ε. παραπέμφθηκαν στις καλένδες. Η στήριξη των «αδελφών μουσουλμάνων» στην Αίγυπτο, της «Χαμάς» στην Παλαιστίνη και η εμπλοκή στην Συρία (υπέρ των αντιπάλων του Άσσαντ) οδήγησαν τον Τ. Ερντογάν σε ανοιχτή ρήξη με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Ο παλαιός του μέντορας Φ. Γκιουλέν –με την ενίσχυση του υπερατλαντικού παράγοντα – ηγήθηκε μιας επιχείρησης ανατροπής του τότε πρωθυπουργού, λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2013.

Ωστόσο, παρά την κτηνώδη καταστολή της λαϊκής έκρηξης πριν έναν χρόνο, τα σκάνδαλα διαφθοράς ακόμα και μέσα στην οικογένειά του, ο «αιρετός μονάρχης» έμεινε αλώβητος. Πλέον, μετά την επικράτηση και στις προεδρικές εκλογές, μπορεί να αισθάνεται άτρωτος και ασύδοτος. Μόνο που στην παράδοση του τουρκικού κράτους υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου οι θεσμικές προστασίες αποδείχθηκαν ανεπαρκείς –από τον Ι. Ινονού ως τον Σ. Ντεμιρέλ και τον Ν. Ερμπακάν. Άρα θα πρέπει να περιμένουμε, ενθυμούμενοι πως στον πολύπαθο χώρο της Μ. Ασίας ακούσθηκε το περίφημο «μηδένα προ του τέλους μακάριζε».

 

Λαγοί!

Λαγός της συγκυβέρνησης το περιβόητο ΚΕΠΕ προτείνει, με μελέτη του, τις λύσεις που δρομολογούνται στο ασφαλιστικό.

Βασική πρόταση είναι η δημιουργία ενός ταμείου – πυλώνα (το ΙΚΑ), στο οποίο θα ενταχθούν τα υπόλοιπα.

Ως υποσύνολα του ενιαίου θα λειτουργούν το ΙΚΑ, το ΕΤΑΑ συν τμήμα του ΕΤΑΠ – ΜΜΕ και ο ΟΓΑ. Πλέον θα υπάρξει ενιαίος τρόπος υπολογισμού της ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων, οπότε πρόωρη εργασιακή έξοδος και πλασματικά χρόνια κόβονται με το μαχαίρι.

Ταυτόχρονα θα εμπλέκονται και ιδιωτικές εταιρείες στην είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να τροφοδοτηθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων που (κατά τεκμήριο) δεν καταβάλουν τις εισφορές που τους αναλογούν.

Όλως τυχαίως οι προτάσεις του ΚΕΠΕ συμπίπτουν με τους σχεδιασμούς της τρόικα και τα αναπτυξιακά οράματα του πρωθυπουργού και των υπουργών του.

Συνηθισμένες καταστάσεις.

Ανατολικά της Εδέμ

Ο εμφύλιος σπαραγμός συνεχίζεται αδυσώπητος στο Ιράκ, έντεκα χρόνια μετά τον αμερικανόπνευστο «εκδημοκρατισμό της χώρας».

Οι δύο μεγάλες παρατάξεις του ισλάμ αντιμάχονται και στη Μεσοποταμία.

Από τη μια οι πλειοψηφούντες σουνίτες (από το «σούνα» = παράδοση), από την άλλη οι σιίτες (από το «σίι ί Άλη» = οπαδοί του Αλή).

Μια προαιώνια διαμάχη, όταν οι δεύτεροι αμφισβήτησαν τον αποκλεισμό του εκλεκτού τους ιμάμη από την διαδοχή του Μωάμεθ.

Στον σημερινό κόσμο το άσβεστο μίσος υποδαυλίσθηκε από την επιλογή των ΗΠΑ να αναθέσουν στην σιιτική μειοψηφία την διοίκηση του (μετά τον Σ. Χουσεΐν) εναπομείναντος ιρακινού κράτους. Δεδομένου ότι το βόρειο τμήμα του αποδόθηκε, de facto, στους φιλοαμερικάνους Κούρδους μαχητές («Πεσμεργκά»).

Το αποτέλεσμα υπήρξε, εν πολλοίς, αναμενόμενο.

Ο σουνιτικός παράγοντας συγκρότησε ένοπλες πολιτοφυλακές και αυτές μετεξελίχθηκαν σε τζιχαντιστές οι οποίοι (στα ερείπια του παναραβισμού του Σ. Χουσεΐν) μάχονται για την δημιουργία ισλαμικού χαλιφάτου.

Η ελικοειδής συστροφή του ιστορικού χρόνου επαναφέρει στο προσκήνιο εξοστρακισμένες μνήμες και αναζωπυρώνει αρχαϊκούς ανταγωνισμούς. Κλασσικό παράδειγμα το μένος των φονταμενταλιστών «του Ιράκ και του Λεβάντε» απέναντι στις κουρδικές κοινότητες των «Γεζίντι». Ο βίαιος (με χιλιάδες σταυρώσεις) εξισλαμισμός των Κούρδων, τον 7ο μ.Χ. αιώνα, είχε και τις εξαιρέσεις του. Όπως οι «Γεζίντι», οι οποί- οι διατήρησαν θρησκευτικές τελετές συνδεδεμένες με τον ζωροαστρισμό των Μήδων. Μάλιστα η πυρολατρεία θεωρήθηκε, από τους φονταμενταλιστές, ως εξύμνηση του διαβόλου –εξ’ ου και η μέχρι θανάτου καταδίωξη των «βλάσφημων».

Αυτοί είναι οι κοινωνικοί όροι της σύγκρουσης, πάνω στους οποίους οικοδομούνται κρατικά συμφέροντα και ηγεμονικές πολιτικές.

Η διάλυση της υφιστάμενης αρχιτεκτονικής του μεσανατολικού τοπίου –και η ανασύνταξή του με βάση αδύναμα προτεκτοράτα αλληλομισούμενων τοπαρχών – είναι η στρατηγική των ΗΠΑ. Η απονεύρωση καθεστώτων (όπως του Ιράν, της Συρίας) που συνδέονται στενά με την Ρωσία και την Κίνα μπορεί να περνά μέσα από την χρήση διαφόρων τοπικών στρατών, στον βαθμό που εξυπηρετούν τους κυρίαρχους του πλανήτη.

Έστω και αν οι σφαγές, η δυστυχία και η προσφυγιά, αποτελούν την θλιβερή καθημερινότητα των ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής.

Επιχείρηση «Πουλήστε όσο – όσο»

Ο ΕΝ.ΦΙΑ έχει προκαλέσει μια σειρά προβλημάτων, ακόμα και αποριών. Μόνο που οι ακρότητες που εμφανίσθηκαν σε κάποιες περιπτώσεις δεν αναιρούν την βασική στόχευση του μέτρου.

Αυτή δεν είναι άλλη από την ανασύνταξη της αγοράς ακινήτων (κύρια κατοικιών) μέσω της άσκησης ασφυκτικής εισοδηματικής πίεσης στους ιδιοκτήτες.

Για πολιτικούς λόγους το μετεμφυλιακό καθεστώς, επιθυμώντας να αμβλύνει τις κοινωνικές εντάσεις, διευκόλυνε την διαδικασία απόκτησης ιδιόκτητης στέγης για τη μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού. Η περίφημη «αντιπαροχή» και τα ευνοϊκά στεγαστικά δάνεια πήγαν χέρι-χέρι με τα αυθαίρετα που νομιμοποιούνταν κατά κύματα σε μελλοντικούς χρόνους.

Αποτέλεσμα το 90% των κατοίκων της χώρας να διαθέτει δικό του σπίτι. Αργότερα προστέθηκαν και τα τραπεζικά δάνεια, που δημιούργησαν νέας εσοδείας τετελεσμένα.

Η οικονομική κρίση δεν σημαίνει απλά την φτωχοποίηση της συντριπτικής πλειονότητας, επιβάλει και την αλλαγή σχέσεων και δεδομένων. Πλέον η κοινωνική σύμβαση για ικανοποίηση του –συνταγματικά κατοχυρωμένου– δικαιώματος στην κατοικία, παύει να έχει νόημα για τους δανειστές και την συγκυβέρνηση.

Η τρόικα πιέζει ώστε να υποχρεωθεί να πουλήσει το σπίτι του όποιος αδυνατεί να καταβάλει τα διαρκή χαράτσια. Συνεπώς η φορολογία αποτελεί το εργαλείο της αλλαγής χεριών στην ιδιοκτησία των ακινήτων –επικουρικά δρουν και οι ρυθμίσεις για τα «κόκκινα δάνεια».

Μάλιστα εμφανίζεται με διπλή μορφή. Πρώτα μέσω της φορολογίας εισοδήματος, για όσους εμφανίζουν έσοδα από την διαχείριση της ακίνητης περιουσίας τους. Δεύτερον ως φόρος κατοχής ακινήτων, είτε με το χαράτσι της ΔΕΗ μέχρι πρόσφατα, είτε με την μονιμοποίηση του ΕΝ.ΦΙΑ από τούδε και στο εξής.

Η παγίωση αμφότερων των υποχρεώσεων (για την πρώτη φυσικά δεν υφίσταται ζήτημα) αποδεικνύει το μακροπρόθεσμο των στοχεύσεων.

Τα 2,65 δις ευρώ που προβλέπει η είσπραξη μέσω ΕΝ.ΦΙΑ είναι ιλιγγιώδες ποσό, με βάση την φοροδοτική ικανότητα των περισσοτέρων. Επομένως κάποια στιγμή θα βγάλουν στο σφυρί το σπίτι τους αφού δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος των αλλεπάλληλων αφαιμάξεων.

Ώστε να το αποκτήσουν, σε εξευτελιστική τιμή, τραπεζίτες ή μεγαλοκατασκευαστές.

 

Καλοκαιρινό και … συστημικό!

Ως συνήθως τα συστημικά ΜΜΕ αξιολόγησαν την παρακάτω είδηση με κριτήριο το αν εξυπηρετεί την κυβέρνηση –συνεπώς την έθαψαν. Πριν από λίγο καιρό ψηφίστηκε διάταξη του υπουργείου δικαιοσύνης σύμφωνα με την οποία βουλευτές χάνουν τα προνόμιά τους μόνο όταν τελεσιδικήσει κάποια καταδίκη τους και για περιορισμένο –σε σχέση με τον πρότερο νόμο – αριθμό αδικημάτων. Μεταξύ εκείνων που απεντάχθηκαν από την σχετική λίστα είναι αυτά της «απιστίας περί την υπηρεσία», «παράβασης καθήκοντος» και της «συκοφαντικής δυσφήμισης». Έτσι τα προνόμια των εθνοπατέρων  θα καταβάλλονται κανονικά. Χαρακτηριστικό της σκανδαλώδους εύνοιας είναι το γεγονός πως, στις δικογραφίες που αφορούν βουλευτές –πέραν εκείνης για την «Χ.Α» – ουδεμία συμπεριλαμβάνει αδικήματα αξιόπεμπτα σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση. Παρά το ότι η κυβερνητική πρωτοβουλία δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερη αντιπολιτευτική αντίδραση (για να αποδώσουμε δικαιοσύνη), εν τούτοις προστίθεται σε μια σειρά μυστήριων πρακτικών της. Από το προκλητικό χάρισμα χρεών ολιγαρχών (από πετρελαϊκές επιχειρήσεις ως το «Μέγαρο Μουσικής») μέχρι την δυνατότητα αποφυλάκισης εμπόρων ναρκωτικών εφόσον έχουν εκτίσει το ένα τρίτο της ποινής τους. Όλες αυτές οι ειδικές κοινωνικές κατηγορίες αντιμετωπίζονται με θεσμική συγκατάβαση από τον –κατά τα λοιπά κέρβερο και σκληρό τιμωρό – Χ. Αθανασίου. Παρότι η ηθική απαξία των συγκεκριμένων αποφάσεων είναι αυτόφωρη εν τούτοις ελάχιστοι ασχολήθηκαν με το θέμα. Θα θυμόμαστε φυσικά το πώς τα δελτία των οχτώ κορυβαντιούσαν για τις στρατιές «επίορκων» δημοσίων υπαλλήλων, όταν η κυβέρνηση Σαμαρά υλοποίησε τις εντολές των δανειστών για χιλιάδες απολύσεις. Με πόσο ιερό πάθος εκφωνούνταν πύρινοι λόγοι εναντίον των «διεφθαρμένων συνδικαλιστών», των «ανάλγητων συντεχνιών» και των «λαϊκιστικών αναχωμάτων». Όταν βολεύονται (με τον πιο χυδαίο τρόπο) βουλευτές, επιχειρηματίες και μεγαλοκακοποιοί, τότε οι κήνσορες χάνουν την λαλιά τους. Όχι μόνο επειδή τα κανάλια στα οποία εργάζονται έχουν ευεργετηθεί πολλάκις και απροσχημάτιστα. Κατά βάση επειδή μάχονται για να σωθεί η χώρα και να μην καταλήξει ένα βαλκανικό κακέκτυπο της Αργεντινής, όπως λέει και ο πρωθυπουργός. Έστω και αν ελλοχεύει ο κίνδυνος  ταχύτατης μετατροπής σε πολιτικό ομοίωμα της … Κολομβίας.

Γεωπολιτικά παιχνίδια

Μια ματιά στη μεσογειακή γειτονιά μας πείθει πως υπάρχει σε εξέλιξη ένα ντόμινο συγκρούσεων, που πυρπολεί τον χώρο της Μέσης Ανατολής και της βόρειας και κεντρικής Αφρικής.

Η απλή αναφορά αρκεί: Ιράκ, Συρία, Γάζα, Λιβύη, Νιγηρία, βρίσκονται σε πολεμικό πυρετό. Είτε εξ’ αιτίας εμφύλιων συρράξεων είτε μέσω εμπλοκής συντεταγμένων κρατικών στρατών (Ισραήλ) με αυτοσχέδιες στρατοχωροφυλακές (Χαμάς και Χεσμπολά).

Αν προστεθεί και η Αίγυπτος, όπου η στρατιωτική δικτατορία κατέστειλε τους φονταμενταλιστές «αδελφούς μουσουλμάνους» ολοκληρώνεται ένα σκηνικό χαώδους πολιτικής αρχιτεκτονικής.

Εννοείται πως δεν προέκυψε τυχαία αυτή η εικόνα.

Η κατάρρευση του διπολικού κόσμου επέφερε αναπόφευκτες ανακατατάξεις στο κρίσιμο αυτό –γεωπολιτικά και οικονομικά – μέρος του πλανήτη. Η κυριαρχία των ΗΠΑ και το δόγμα της «νέας τάξης» προκάλεσε αναδόμηση κρατικών οντοτήτων, διάλυση τοπικών στρατών και δημιουργία νέων μορφωμάτων.

Το Ιράκ τριχοτομήθηκε, η Συρία διχοτομείται, η Λιβύη παραπαίει στο έλεος της εσωτερικής αλληλοσφαγής. Η προαιώνια αντιμαχία σουνιτών και σιιτών αξιοποιείται από τις ηγεμονικές δυνάμεις –με επικεφαλής τον στρατιωτικό βραχίονα των ΗΠΑ – ώστε να υπηρετηθούν τα συμφέροντα του πλέγματος που οικοδομεί μια οικουμενική εξουσία.

Αλλά ο κόσμος μας μόνο ενιαίος δεν είναι, καθώς οι ανταγωνισμοί και τα ιδιαίτερα συμφέροντα παράγουν, αφειδώς, ρήξεις και ένοπλες αντιπαραθέσεις.

Ο άξονας Ρωσίας – Κίνας, που αντιπαλεύει την υπερατλαντική ισχύ, έχει τις δικές του συμμαχίες και προτεραιότητες. Όσο και αν έχει χάσει έδαφος, αφού ο αραβικός κόσμος –μετά την ήττα του «παναραβισμού» και των κοσμικών καθεστώτων τύπου Μπάαθ –σπαράσσεται από θρησκευτικές έριδες.

Αλλά οι συνεχείς μεταβολές στα δεδομένα αφήνουν περιθώρια για καινοφανείς δυνατότητες.

Λόγου χάρη η Τουρκία, η οποία (επί κεμαλιστών) αποτελούσε, μαζί με το Ισραήλ, τους ακρογωνιαίους λίθους των αμερικανοΝΑΤΟϊκών συμφερόντων στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Επί Ερντογάν είχαμε πλήρη στροφή, με τον νεοθωμανισμό να στηρίζει τους σουνίτες και να συγκρούεται με Ισραήλ και ΗΠΑ.

Επομένως θα είναι εξαιρετικά επισφαλές να προκαθορίσουμε την έκβαση ενός τόσο μεγάλου γεωπολιτικού παιχνιδιού.

 

Αυτόματος (χρηματοδοτικός) πιλότος!

Η συζήτηση για τα κονδύλια του (διάδοχου του ΕΣΠΑ, 2007-2013) «συμφώνου εταιρικής σχέσης» διεξάγεται σχεδόν αποκλειστικά με αριθμητικούς όρους.

Η δραστική μείωση της ευρωπαϊκής –περί εθνικής ουδείς ψόγος – χρηματοδότησης είναι τόσο καταφανής που ίσως περιττεύει κάθε επιπλέον αναφορά.

Μπορεί οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες να αναζητούν άλλοθι και παρηγορητικές θεωρίες, ωστόσο η σύγκριση των εκατομμυρίων ευρώ  της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, σε σχέση με τα καινούργια της εγκαινιασθείσας 2014-2020 δεν αφήνουν περιθώρια παρανοήσεων.

Είναι αυτονόητο πως η πορεία προς το αύριο θα είναι κακοτράχαλη και χωρίς εξωραϊστικές αυταπάτες.

Εκείνο που ελάχιστα απασχολεί είναι το γενικότερο πλαίσιο εντός του οποίου συντελούνται αυτές οι εξελίξεις.

Η λογική των πακέτων χρηματοδοτικής ενίσχυσης – ιδιαίτερα των φτωχότερων περιφερειών των χωρών της ευρωζώνης– είχαν μια συγκεκριμένη φιλοσοφία. Εντάσσονταν στην απόπειρα πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε., αφετηριακό σημείο της οποίας ήταν η νομισματική ένωση –με την καθιέρωση του ευρώ ως κοινού νομίσματος των κρατών που θα λάμβαναν μέρος σε αυτή.

Αποδείχθηκε βαρύ σφάλμα, η θεμελιώδης αρχή που διέπει τέτοιες απόπειρες οικοδόμησης υπερεθνικών μορφωμάτων:

Ότι προηγείται η πολιτική ένωση και ακολουθεί η νομισματική, ώστε να είναι βιώσιμο το τελικό κατασκεύασμα.

Η συστημική κρίση που πυροδοτήθηκε από το 2008 και εντεύθεν –δείκτης και όχι λόγος της οποίας ήταν το ελληνικό παράδειγμα– έθεσε εν αμφιβόλω την αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ένωσης. Μοιραία τα περί σύγκλισης των κοινοτικών διαφοροποιημένων ρυθμών ανάπτυξης εγκαταλείφθηκαν, στο μέσο της διαδρομής.

Οι ισχυροί πυρήνες του βορρά αρνούνται να διαθέσουν κονδύλια για τους παρίες του ευρωμεσογειακού νότου.

Κατανοώντας πως το συνολικό εγχείρημα, της άμβλυνσης των οικονομικών και κοινωνικών χασμάτων, έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει. Διαθέτοντας τα ελάχιστα δυνατά ποσά, ώστε να μην καταρρεύσει εντελώς ο ευρωπαϊκός υποσταθμός της κεφαλαιοκρατικής παγκοσμιοποίησης.

Σύντομα θα ληφθούν και οι στρατηγικές αποφάσεις, που θα αποτυπώνουν την σκληρή πραγματικότητα. Ως τότε θα πορευόμαστε με τον αυτόματο (χρηματοδοτικό) πιλότο.