Ποιοι μικρομεσαίοι;

Μια από τις θεμελιώδεις υποχρεώσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση απέναντι στην τρόικα είναι και η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς εμπορικών υπηρεσιών.

Για την ελληνική πραγματικότητα πρόκειται για μια σημαντική μεταβολή, καθώς σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο συγκροτήθηκε κι επιβίωσε μεταπολεμικά η μικρή και μεσαίου μεγέθους ιδιοκτησία. Η ανάπτυξη και μακροημέρευση μικροαστικών στρωμάτων αποτέλεσε στρατηγική επιλογή, συμβάλλοντας στην απορρόφηση εντάσεων και κοινωνικών κρίσεων.

Το μοντέλο αυτό ωστόσο, ιδιαίτερα μετά την ορμητική εισβολή της οικονομικής κρίσης και στην Ελλάδα, αντιμετωπίζει υπαρξιακής φύσης προβλήματα.

Ήδη η έλευση πολυεθνικών επιχειρήσεων στον χώρο του εμπορίου και η χωρική επέκταση πολυκαταστημάτων –ανά την επικράτεια- είχε δημιουργήσει στις καταναλωτικές συνήθειες, βοηθούσης και της διαφημιστικής χειραγώγησης, αποτυπώθηκε με την ηγεμονική θέση των σχετικών μεγαθηρίων.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βασισμένες στην ένταση εργασίας και την γενικευμένη φοροδιαφυγή, δυσκολεύονται ν’ αντέξουν στις πιέσεις του ανταγωνισμού.

Υποχρεωμένες να πωλούν σε αυξημένες τιμές, κάτι που σχετίζεται με τον τρόπο προμήθειας προϊόντων προς πώληση, δίνουν μάχες οπισθοφυλακών.

Τώρα εγκαθίσταται η προγραμματική αρχή της ελευθερίας της αγοράς. Δηλαδή η αγορά κινείται δίχως κοινωνικούς και θεσμικούς ελέγχους –απαιτώντας και τις συμβατές προς το πρότυπο σχέσεις.

Ένα πρώτο βήμα αποτελεί η πλήρης απελευθέρωση ημερών και ωραρίων λειτουργίας των καταστημάτων, αρχικά για όσα διαθέτουν εμπορικό χώρο μικρότερο των 250 τετραγωνικών μέτρων.

Η ένταξη στις θεσμικές πρόνοιες του πονήματος του υπουργείου ανάπτυξης είναι εθελοντική. Ωστόσο η επιβίωση στην ζούγκλα του ανταγωνισμού προσδιορίζει δομικά τα όρια μιας τέτοιας βούλησης.

Σε δεύτερο χρόνο θα ενταχθούν στην ρύθμιση και όσες επιχειρήσεις –προς στιγμή- απουσιάζουν. Άλλωστε προηγήθηκε η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων των εργαζομένων, η μείωση μισθών και η (επί της ουσίας) απελευθέρωση των απολύσεων. Ύστερα από την προσαρμογή των ικανοτήτων προς εργασία στο νέο πλαίσιο έρχεται η σειρά των κεφαλαίων να ενταχθούν σ’ αυτό. Κάθε πριμοδότηση (αποτέλεσμα πελατειακών σχέσεων και πολιτικών υπολογισμών) κόβεται και ρίχνονται όλες οι εταιρίες στις μυλόπετρες του ανταγωνισμού.

Έρχεται η σειρά τους, ώστε να εκπληρωθούν οι απαιτήσεις της αναδυόμενης «οικουμενικής αγοράς». Μόνο που αυτή προϋποθέτει την απαξίωση εκείνων των κεφαλαιακών μερίδων που δεν μπορούν ν’ ανταποκριθούν.